Scheiding en samenlevingsvormen
In Nederland gaan we uit van 3 hoofdvormen, namelijk; Huwelijk, Geregistreerd partnerschap en Samenwoners.
Gehuwd in Wettelijke Gemeenschap van Goederen
(Artikel 1:94 lid 1 BW); als partners in het huwelijk zijn getreden zonder het maken van huwelijkse voorwaarden houdt dat in dat alle bezittingen en schulden gemeenschappelijk zijn behoudens specifiek privévermogen:
- Verknochte goederen
- Vermogen verkregen onder een uitsluitingsclausule;
- Opgebouwde pensioenrechten, waarop de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding van toepassing is.
Geregistreerd partnerschap
Bij het aangaan van een geregistreerd partnerschap geldt hetzelfde als hiervoor beschreven. Als geen partnerschapsvoorwaarden zijn opgesteld, ontstaat de wettelijke gemeenschap van goederen. De wet verevening pensioenrechten bij scheiding is van toepassing.
Opstellen Huwelijkse- of Partnerschapsvoorwaarden
Partners kunnen afwijken van de door de wet vastgelegde gevolgen van hun huwelijk of geregistreerd partnerschap. Zij kunnen hiervoor huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden laten opmaken. De meest voorkomende vormen van afspraken zijn:
- Koude uitsluiting: de vermogens van de partners blijven gescheiden.
- Periodiek verrekenbeding: periodiek wordt het overgespaarde inkomen/vermogen verrekend.
- Finaal verrekenbeding: bij einde van het huwelijk wordt het inkomen/vermogen verrekend.
- Beperkte gemeenschap: bepaalde goederen en schulden zijn gemeenschappelijk.
Samenleven kan met en zonder contract
In geval van ongehuwd samenwonenden is er omtrent hun samenlevingsverband in de wet niets geregeld en blijft ieder zijn/haar eigen vermogen houden. Middels een samenlevingscontract kunnen partijen aangeven welke goederen en schulden wel gemeenschappelijk zijn en daarnaast kan er sprake zijn van een gezamenlijke aankoop.
FAQ – samenwonen
Moet ik als ik samenwoon met een samenlevingscontract partneralimentatie betalen als ik ga scheiden?
Nee, partneralimentatie hoeft alleen maar betaald te worden bij een scheiding uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap. U kunt wel zelf afspraken maken over partneralimentatie in een samenlevingscontract . Ouders zijn bij een scheiding wel verplicht kinderalimentatie te betalen als er minderjarige kinderen in het spel zijn.
Moet ik als ik samenwoon zonder samenlevingscontract alimentatie betalen als ik ga scheiden?
Nee, partneralimentatie hoeft alleen maar betaald te worden door koppels die scheiden uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Ouders zijn wel altijd verplicht kinderalimentatie te betalen als er minderjarige kinderen in het spel zijn.
Heeft een samenlever recht op verevening van de pensioenen in het kader van de WVPS?
De Wet VPS is van toepassing op:
- gehuwden
- geregistreerde partners
Ongehuwden kunnen geen aanspraak maken uit hoofde van de Wet VPS. Wel kunnen zij onderling op voorhand afspraken maken. Er is dus niet automatisch een plicht of recht. De onderlinge afspraken kunnen worden vast gelegd in een samenlevingscontract. In dat geval is er sprake van verrekening aangezien verevening alleen geldt indien de Wet VPS van toepassing is.
Samenwoners kunnen wel voor een verrekening kiezen welke gelijk is aan de Wet VPS. Omdat de Wet VPS niet van toepassing is volgt er geen rechtstreekse uitbetaling van de pensioenuitvoerder aan de ex partner tenzij de pensioenuitvoerder dat vrijwillig doet. Over het algemeen zal de pensioengerechtigde het deel aan de ex partner door moeten betalen.
Is een ouderschapsplan verplicht voor samenwoners die gaan scheiden?
Een ouderschapsplan is sinds maart 2009 verplicht bij elke scheiding waarbij kinderen in het spel zijn. Het is daarom ook verplicht voor samenwoners.
